ในงานเสวนาของ “มติชน” ครั้งนี้มีภาษากายที่น่าศึกษาของคุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ ว่าที่ผู้สมัคร ส.ส.กทม.พรรครวมไทยสร้างชาติ หนึ่งในทีมงานของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา
อย่างที่ทราบกันว่าคุณประยุทธ์และพรรครวมไทยสร้างชาติมักถูกโจมตีถึงผลงานในอดีตของคุณประยุทธ์และความเหมาะสมในหลาย ๆ แง่มุมจากประชาชนและจากพรรคฝ่ายตรงข้าม จึงเป็นสถานการณ์ที่ท้ายทายสำหรับ คุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ เมื่อต้องปราศรัยบนเวทีกลางเช่นในรายการนี้
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้อันเป็นประโยชน์ให้แก่ประชาชนในการเรียนรู้ศาสตร์ภาษากาย (Non-verbal communication / Body Language ) อันได้แก่ข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว (Concious / Unconcious) จึงเป็นชุดของข้อมูล (Information) ทางพฤติกรรมศาสตร์และจิตวิทยาที่สำคัญอันสามารถนำไปประยุกต์ตีความฐานะผู้สังเกตการณ์ และนำไปประเมินกับเหตุการณ์ที่ปรากฏอย่างไรเท่านั้น ไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินสิ่งใด
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ในระหว่างที่คุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ พูดถึงคุณประยุทธ์ ในด้าน ผลงาน ภาพภาพจน์ และความรู้สึกของเขาที่มีต่อคุณประยุทธ์ จะพบคุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ มีภาษากายของการใช้มือขวาวางทาบบนอกตามภาพ (Hand over chest) และที่น่าสนใจคือค้างไว้นานมาก คือตั้งแต่นาทีที่ 0:42 ถึง 1:16 และอีกช่วงคือนาที 1:37 ถึง 1:55
ตามหลักภาษากายของมือที่ทาบบนอกนี้แปลว่าอะไรได้บ้าง ?
- ถ้ามือนั้นสัมผัสเป็นระยะเวลาสั้น ๆ และสอดคล้องกับคำที่พูด (เช่น ตัวฉัน ของฉัน หรืออะไรที่เกี่ยวกับฉันทั้งรูปธรรมและนามธรรม เป็นต้น) จะนับเป็น มือประกอบ (illustrator) ถ้าสอดประสานกันดังที่กล่าวจะสะท้อนถึงความจริงจัง จริงใจในสิ่งที่พูด (Hornest , Sincere)
- ถ้ามือนั้นขึ้นมาโดยไม่ได้สัมพันธ์กับคำที่พูดจะเป็นมืออารมณ์ (Adaptor) เพราะรู้สึกไม่ปลอดภัย (insecure) กลัว ตกใจ หรือ ตื่นเต้น
- ในเชิงธรรมเนียม หรือ วัฒนธรรม มีความหมายถึงการให้ความเคารพ ยกย่อง หรือเชิดชูบุคคล หรือองค์กร
- บางศาสนาเป็นสัญลักษณ์ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา
- ในทางกายภาพอาจจะพบเช่น คัน เจ็บ เช่น ไปเล่นฟิตเนสมาแล้วเจ็บกล้ามเนื้อ
ในกรณีคุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ เขาค้างไว้นานตลอดระยะเวลาที่เอ่ยถึงคุณประยุทธ์ อาจสื่อได้ว่าเจ้าตัวมีความเคารพและยกย่องคุณประยุทธ์ หรืออาจจะเป็นเพราะรู้สึกไม่ปลอดภัยและประหม่าเมื่อพูดถึงคุณประยุทธ์
หรือ อาจจะผสมผสานรวมกันก็เป็นได้ เพราะก็ได้ผลประโยชน์ทางจิตใจทั้งคู่ (Psychological benefit)
สรุป
หนึ่งภาษากายที่ปรากฏ มักจะมีความหมายมากกว่า 1 อย่างเสมอ
จะเห็นได้ว่าการเอามือขึ้นมาทาบอกนั้นมีหลายความหมาย จึงต้องระมัดระวังในการวิเคราะห์และตีความ ควรต้องพิจารณาในเชิงบริบทร่วมด้วยเสมอ
และอยากส่งท้ายบทความอีกเรื่องคือในนาทีที่ 2:14 ช่วงที่คุณ พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ พูดถึงผลงานการชำระหนี้สาธารณะ และมีผู้ที่นั่งฟังตะโกนโห่ สิ่งที่พบคือคุณพงศ์พลรับมือกับสถานการณ์ได้ดีด้วยการพูดว่า “ไม่เป็นไรครับ โห่ได้ครับ” และไม่มีสีหน้าที่แสดงความรังเกียจ หรือ โกรธ ในจุดนี้ผมคิดว่าทำให้ภาพลักษณ์ของเขาดูดีต่างจากนักการเมืองบางคนที่ควบคุมอารมณ์ไม่ค่อยได้และตอบโต้กลับแบบรุนแรงจนเสียภาพพจน์
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
